
Cultural Course Correction or Back to the Past?
Przemysław Rotengruber
Juliusz Tyszka
Wydawnictwo Kontekst, 2021
Tom zawiera teksty badaczy rodzimych i zagranicznych – z ośrodków we Francji i Niemczech. (…) Prezentowane teksty w sposób teoretyczny, przeglądowy oraz praktyczny i szczegółowy ukazują współczesne tendencje i kierunki rozwoju badań nad trwałością, obecnością czy płynnością. Poszczególne rozdziały stanowią (…) ważny materiał, który posłużyć może do pogłębiania badań nad czasem w kulturze i społeczeństwie – wpisuje się w żywy nurt dociekań nad współczesnością (łącznie z rozważaniami na tematy post-pandemiczne), nostalgią, pamięcią, przeszłością, świadomością i tożsamością, teraźniejszością i retrotopią. (…) Monografia stanowi lekturę nie tylko przyjemną, ale też wielce inspirującą i pobudzającą do zastanowienia nad kondycją człowieka w świecie nastawionym na przyszłość, lecz tęskniącym do przeszłości.
Prof. dr hab. Dorota Brzozowska
Uniwersytet Opolski
Monografia poświęcona jest rozmaitym strategiom społeczno-kulturowym mającym na celu (…) korektę kursu obranego przez daną społeczność, (…) przy czym postulowana korekta (…) jest wyrazem zarówno zagubienia w niezrozumiałej, chaotycznej, „płynnej” rzeczywistości, jak i nostalgii wobec uporządkowanej przeszłości, z jej klarownymi i zrozumiałymi regułami życia społecznego i politycznego. Konsekwencją utraty poczucia uczestnictwa w dialogu o wspólnej przyszłości jest opór wykluczonych wobec zmian, których nie rozumieją i na które nie mają wpływu. Argumenty uzasadniające ów opór mają wówczas drugorzędne znaczenie: liczy się wyrażenie sprzeciwu wobec niezrozumiałych form uczestnictwa w życiu publicznym, skąd już tylko krok prowadzi do mitologizacji przeszłości.
Prof. UP dr hab. Marta Eloy Cichocka
Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
Short Summary
When we feel helpless in the face of present-day problems, it is easy to succumb to the illusion that the past rules of social and political life were perfect. Zygmunt Bauman calls this political nostalgia for the past retrotopia. The victims of retrotopia are those who are disappointed with the promises of liberal-democracy and unable to participate in public life. How to explain the phenomenon of retrotopia in a way that allows its negative effects to be counteracted? The authors of this collective work try to provide answers to this question. They are creative participants in the discussion about how to maintain a balance between social challenges and the social opportunities to face them.