ZOBACZYĆ – ROZPOZNAĆ – ZROZUMIEĆ Wizualizacja jako metoda upowszechniania wiedzy
Marianna Michałowska
Katarzyna Jankowska
Aneta Łuczkiewicz
Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2019
Opracowanie jest efektem zetknięcia dwóch perspektyw badawczych: nauk przyrodniczych (np. mikrobiologia, biotechnologia, inżynieria środowiska i zasobów naturalnych, oceanologia) z naukami humanistyczno-społecznymi (studia wizualne, geografia kulturowa, studia miejskie). Konieczność takiego zestawienia naukowych punktów widzenia i języków stanowi konsekwencję odmiennych doświadczeń zdobytych przez autorki podczas prowadzenia badań naukowych na Politechnice Gdańskiej i Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w ramach kilkunastu projektów badawczych, poświęconych m.in. mikrobiologii, badaniom nad ekologią brzegu morskiego, badaniom polarnym (m.in. w Polskiej Stacji Polarnej Hornsund im. Stanisława Siedleckiego na Spitsbergenie), kulturze wizualnej czy praktyce artystycznej.
Książka „Zobaczyć – rozpoznać – zrozumieć. Wizualizacja jako metoda upowszechniania wiedzy” jest bardzo interesującym przedsięwzięciem pisarskim, wpisującym się we współczesny paradygmat transdyscyplinarny i standardy analityki kulturowej. Autorki, wychodząc od obserwacji, że we współczesnym świecie z różnych powodów, zarówno na etapie prowadzenia badań, jak i w celu prezentacji ich wyników, a także ich popularyzacji, coraz częściej sięgamy po formy wizualne, proponują prześledzenie różnych form wizualizacji wiedzy. W kolejnych rozdziałach książki autorki przechodzą przez różne przestrzenie praktyk poznawczych, w których wizualizacja wiedzy jest niezbędna bądź przynajmniej pożyteczna. Zajmują się wstępnie procesami percepcji i maszynami widzenia, a następnie omawiają formy wizualizacji danych naukowych, mapy i mapowanie, obrazowanie mikroświatów i zjawisk ulotnych, cyfrowe wizualizacje danych teoretycznych, czyli prezentowanie niewidzialnego, praktyki i zastosowania refotografii, wizualne narracje i – last but not least – artystyczne interpretacje nauki.
prof. dr hab. Ryszard W. Kluszczyński
Uniwersytet Łódzki
Ta (…) książka jest interesującym przykładem bardzo rzadkiego w Polsce interdyscyplinarnego podejścia do Nauki i Sztuki jako łącznych elementów cywilizacji. Opracowanie stanowi przegląd wybranych metod przedstawiania wiedzy naukowej – od posterów, przez fotografię naukową, mapy, infografiki, po filmy. Zagadnienia zostały omówione z punktu widzenia naukowca praktyka w zakresie nauk przyrodniczych oraz krytyka sztuki i kulturoznawcy. Książka zawiera dodatkowo dobry przegląd historyczny.
prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski
Instytut Oceanologii PAN
Spis treści:
Wstęp – o potrzebie rozwijania kompetencji wizualnej
Wprowadzenie – wizualne wyobrażenie wiedzy
1. Schematy i tabele – wizualizowanie teorii naukowej
2. Mapy – wyobrażenia przestrzeni geograficznej
3. Od mikro- do makrofotografii – obrazowanie mikroświatów
4. Uwidacznianie niewidzialnego – wizualizacje cyfrowe
5. Re-fotografia – powtórzenie przestrzeni w czasie
6. Film i montaż – obrazowanie zmian w czasie
7. Narracja wizualna – badacz jako podróżnik, korespondent i sprawozdawca
8. Sztuka – artystyczna interpretacja nauki
Zakończenie: wizualność nauki
Bibliografia
Abstract