Ambient. Kultury słuchania i posługiwania się dźwiękiem
Piotr Kędziora
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2024
Książka podejmuje zagadnienie muzyki ambient jako gatunku muzycznego oraz kategorii opisowej współczesnej kultury muzycznej. Stanowi syntezę perspektyw poznawczych, możliwych do wykorzystania przy analizie ambientu oraz historyczny przegląd praktyk artystycznych związanych z ambientem, oraz szeroko pojętą muzyką tła.
Spis treści
1. Wprowadzenie
1.1. Cele i przedmiot pracy
1.2. Rama teoretyczna: muzyka-kultura i ekomuzykologia
1.2.1. Muzyka-kultura
1.2.2. Ekomuzykologia
1.3. Problem przedmiotu: wyzwania definicyjne
1.3.1. Między muzyką a słuchaniem
1.3.2. Ambient jako gatunek oraz kategoria opisowa
1.3.3. Słuchanie środowiskowe
1.3.4. Ujęcia przedmiotu w polskiej refleksji teoretycznej
1.4. Podsumowanie: ambient a antropologiczny problem słuchania
Część I – Kontekstualizacje ambientu
2. Perspektywy poznawcze: możliwe interpretacje ambientu
2.1. Wprowadzenie
2.2. Dwie dawne tradycje myślenia o muzyce – dwie tradycje myślenia o słuchaniu. Perspektywy wciąż aktualne?
2.2.1. Słuchanie jako forma teoretyzowania
2.2.2. Johannes Tinctoris i „efekty” muzyki
2.2.3. Kontynuacje w późniejszych teoriach muzyki
2.3. Perspektywa nauk o muzyce: muzyka i kultura
2.3.1. Perspektywa muzykologiczna
2.3.2. Perspektywa krytyczna nowej muzykologii
2.3.3. Perspektywa socjologiczna
2.3.4. Perspektywa antropologiczna
2.4. Perspektywa nauk o dźwięku: natura i dźwięk
2.4.1. Perspektywa psychologii słuchania i neuroestetyki
2.4.2. Perspektywa cybernetyki i socjodynamiki muzyki
2.4.3. Perspektywa sound studies
2.4.4. Perspektywa medioznawcza
3. Warunki ambientu: słuchanie
3.1. Wprowadzenie
3.2. Słuchanie a doświadczenie akuzmatyczne
3.3. Słuchanie strukturalne a słuchanie regresywne
3.4. Słuchanie a soundscape studies
3.5. Słuchanie repetytywne
3.6. Słuchanie a musicking
3.7. Słuchanie niewinne i quasi-słyszenie w filozofii muzyki
3.8. Słuchające ciało
3.9. Habitus muzyczny a wzorzec słuchania
4. Wnioski
Część II – Interpretacje ambientu
5. Ambient i jego historie
5.1. Wprowadzenie
5.2. Artystyczna muzyka tła, muzyka użytkowa, muzyka funkcjonalna
5.2.1. Musique d’ameublement – Erik Satie
5.2.2. Gebrauchsmusik – Heinrich Besseler i Paul Hindemith
5.2.3. John Cage i Muzak-Plus
5.3. Muzyka tła na pograniczu sztuki, muzyki popularnej i przemysłu muzyki
5.3.1. Minimalizm i New Age
5.3.2. Space Music
5.3.3. Kankyō Ongaku – japoński ambient
5.3.4. Muzak, Easy-listening, Elevator Music – komercyjna muzyka tła
5.4. Podsumowanie – funkcja, przestrzeń, emancypacja, kontrola
6. Zakończenie
7. Appendix
8. Bibliografia