Od milczenia do opowieści. Kulturowe dyskursy o umieraniu i śmierci
Agnieszka Kazibut
Wydawnictwo WNS, Poznań 2016
Czy i jak śmierć jest obecna we współczesnej kulturze? Na to pytanie odpowiada Agnieszka Kaczmarek, opisując w książce Od milczenia do opowieści. Kulturowe dyskursy o umieraniu i śmierci humanistyczne dyskusje związane z marginalizacją i tabuizacją śmierci w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku. Na ich tle, zarysowanym z imponującą erudycją, przeprowadza analizę polskich opowieści patograficznych i to właśnie stanowi o nowym i oryginalnym ujęciu tej problematyki. Analiza Autorki obejmuje, pojawiające się w Polsce od lat 90. XX wieku, zróżnicowane formalnie i stylistycznie narracje związane z procesem choroby, cierpienia i umierania. Opowieści te nie tylko przerywają milczenie o śmierci, ale wskazują na szczególny rodzaj doświadczenia, które dzięki tym narracjom odzyskuje ważność w kulturze. W ich perspektywie cierpienie i śmiertelna choroba pozwalają bowiem odkrywać graniczny wymiar cielesności, a zarazem łączą się z duchowymi poszukiwaniami. Wydają się zatem przekroczeniem opisywanej przez Leszka Kołakowskiego kultury analgetyków, przywracając sens „szczelinom istnienia”.
Dr hab. Izolda Topp-Wójtowicz