20 MARCA 2016 / ZAPRASZAMY!
prof. Małgorzata RADKIEWICZ, Instytut Sztuk Audiowizualnych UJ
Wizualne „ciało archiwum”
Tytuł wykładu nawiązuje do tekstu Alana Sekuli Ciało i archiwum, w którym omówił on genezę fotograficznej dokumentacji w kryminalistyce oraz sposoby prezentacji „przeciętnego człowieka”. Fotografowane czy filmowane ciało jest więc przedmiotem reprezentacji i klasyfikacji. Jednak można pojęcie „ciała” potraktować jako metaforę dla wizualnego archiwum, którego cielesność każe zwrócić uwagę na materialność zbioru obrazów i związane z nim procesy: rozwoju, wzrostu, starzenia się. Ponadto z ciałem, traktowanym antropologicznie, wiążą się również kwestie pamięci, emocji, doświadczeń, ale także relacji – międzyludzkich i kontekstualnych. Aby więc zbadać tak rozumianą „cielesność” zbiorów wizualnych obrazów, należy sięgnąć po narzędzia związane z analizą filmu albo/i fotografii. Ciekawą propozycją metodologiczną jest podział zaproponowany przez Johna Bergera, który wyszczególnił fotografie należące do sfery publicznej oraz przypisane do prywatnego doświadczenia. Zależnie od obszaru, na którym funkcjonuje obraz, zmienia się jego znaczenie oraz związane z nim działania. Rodzi się pytanie o interakcje między tymi obszarami, o możliwości ich nakładania i transgresji.
Wszystkie zasygnalizowane wątki zostaną podczas wykładu omówione na przykładach obrazów fotograficznych i filmowych.
Dr hab. Małgorzata Radkiewicz, prof. UJ – filmoznawczyni, profesor w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Zajmuje się problematyką tożsamości kulturowej we współczesnym kinie i w sztukach wizualnych. Prowadzi badania nad twórczością kobiet w kinie, fotografii i w sztuce. Wyrazem jej zainteresowań są publikacje:„Władczynie spojrzenia”. Teoria filmu a praktyka reżyserek i artystek (2010) oraz jej najnowsza książka: Oblicza kina queer (2014). Ponadto autorka książek:W poszukiwaniu sposobu ekspresji. O filmach Jane Campion i Sally Potter (2001), Derek Jarman. Portret indywidualisty (2003), „Młode wilki” polskiego kina. Kategoria gender a debiuty lat 90. (2006). Jako redaktorka przygotowała pięć tomów z serii Gender. W latach 2015-2018 Koordynatorka projektu badawczego NCN: Pionierki kina i fotografii w Galicji 1896-1945. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w roku 2015, wynikiem przeprowadzonego projektu jest książka: Modernistyki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939 (2016). Publikuje w Polsce i zagranicą, w katalogach wystaw, antologiach i na łamach czasopism, m.in. „Rita Baum”, „Kwartalnik Filmowy”, „Przegląd Kulturoznawczy“, „Kultura Współczesna“. Członkini Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, którego jest viceprezeską oraz Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami.