Zakład Kulturowych Studiów Miejskich

Instytut Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu > Pracownicy > Zakłady i pracownie > Zakład Kulturowych Studiów Miejskich

Zakład Kulturowych Studiów Miejskich

Dane kontaktowe

Instytut Kulturoznawstwa UAM

ul. Szamarzewskiego 89A

60-568 POZNAŃ

pokój 30-31 (I piętro)

telefon: 618292207

Działalność naukowa, dydaktyczna i pozainstytutowa

Zakład Kultury Miasta powstał w 2005 roku w wyniku podziału nieistniejącego obecnie Zakładu Kultury Współczesnej, którego kierownikiem była prof. Anna Zeidler- Janiszewska, i odłączenia najpierw Zakładu Badań nad Kulturą Artystyczną, a następnie wydzielenia Zakładu Performatyki oraz Zakładu Kultury Miasta. W 2015 roku Zakład Kultury Miasta zmienił nazwę na Zakład Kulturowych Studiów Miejskich. Pracownikami tego ostatniego są obecnie: prof. zw. dr hab. Ewa Rewers (kierownik), dr hab. Agata Skórzyńska, dr hab. Małgorzata Nieszczerzewska, dr Jadwiga Zimpel, dr Piotr Juskowiak, a doktorantami mgr Mateusz Nowacki, mgr Joanna Pankau i mgr Franciszek Chwałczyk. W Zakładzie wypromowano, od czasu jego powstania 1 profesora, 3 doktorów habilitowanych oraz 8 doktorów.

Uzasadnieniem powołania Zakładu była w 2005r. potrzeba prowadzenia badań nad miastami jako przestrzeniami kulturowymi. Realizacja tego programu odbywała się m.in. poprzez łączenie pracy badawczej, także w ramach pozyskiwanych grantów badawczych, z uczestniczeniem w kształtowaniu polityki kulturowej i przestrzennej polskich i europejskich miast (Poznań, Lublin, Warszawa, Praga, Wilno, Barcelona, Bratysława) i organizowaniem wystaw, akcji artystycznych, uczestniczeniu w dyskusjach panelowych, formułowaniu opinii, ekspertyz i strategii miejskich, wspieraniu miejskich inicjatyw studenckich, artystycznych i aktywistycznych..

W rezultacie, pierwotne zainteresowanie kulturami miejskimi zaowocowało realizacją przez pracowników Zakładu trzech grantów MNiSW, dwóch NCN i jednego PAN oraz uczestnictwem w grantach NPRH, wydaniem 13 monografii autorskich ( m.in. E. Rewers, Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta (2005); M. Michałowska, Obraz utajony (2007); E. Rewers, Miasto-twórczość (2010); M. Michałowska, Foto-teksty. Związki fotografii z narracją (2012); E. Rewers, The Contradictions in Urban Art. 2013; J. Zimpel, Rewitalizacja miast. Projekt kulturowy (2013); P. Juskowiak, Przestrzenie wspólnoty: Filozofia wspólnotowości w perspektywie badań nad miastem postindustrialnym, (2015); A. Skórzyńska, Praxis i miasto. Ćwiczenia z kulturowych badań angażującyh (2017) M. Nieszczerzewska, Ruinologie. Kontekstualizacje pozostałości architektury 2018, 4 prac zbiorowych oraz opublikowaniem stu kilkudziesięciu artykułów w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych w Polsce i za granicą. Najważniejszym merytorycznym osiągnięciem Zakładu jest jednak wypracowanie własnej, oryginalnej w skali światowej subdyscypliny kulturoznawczej – kulturowych studiów miejskich.

Kluczową rolę w pracach Zakładu odgrywają badania nad relacjami zachodzącymi – począwszy od lat 50. XX w. – między miastem i sztuką, nauką, społeczeństwem i środowiskiem naturalnym. Celem analiz są zarówno działania artystów, ich potoczna recepcja, jak koncepcje kultur miejskich i miasta powstające na gruncie poszczególnych nauk o kulturze, studiów miejskich, politologii, urbanistyki, architektury. Kulturowe studia miejskie to bowiem projekt badań transdyscyplinarnych, którego podstawę stanowią teorie, metody i koncepcje wypracowane na gruncie polskiego kulturoznawstwa, a zatem kulturoznawstwa nienormatywnego (nieparadygmatycznego), uważanego często za pragmatyczną federację podejść badawczych, teorii, koncepcji, tradycji naukowych i metod. Ich punktem wyjścia nie są już abstrakcyjne czy aksjotyczne rozważania, i nie jest nim także spór między podejściem antropologicznym oraz artystycznym w kulturoznawstwie. Pojęciem podstawowym, przyjmowanym na ich gruncie, są kulturowo nacechowane procesy i zjawiska, a założeniem wyjściowym przekonanie o tym, że miasto jest przestrzenią kulturową, polityczną i naturalną jednocześnie. Jak łatwo zauważyć, kulturowe studia miejskie mogą być zatem postrzegane jako forma kontynuacji polskiej myśli kulturoznawczej, ograniczona jednak do jednego obszaru – współczesnych przestrzeni i zjawisk miejskich jako wytworów kulturowych i środowiskowych. Nie proponuje się tu systemowego ujęcia przedmiotu badań – miasta. Co więcej, zamiast systematycznego oddzielania teorii od praktyki (myślenia od działania) proponujemy uzasadniony w kulturowych studiach miejskich model teorii praktycznej. Towarzyszą jej metodologie i metody wychodzące od konkretnych praktyk kulturowych, jak np. problem-based research, project-based research oraz art- based research.

Zakład prowadzi stałą współpracę i wymianę naukową z następującymi instytucjami naukowymi za granicą: Department of Philosophy, Uniwersytetu Erazmusa w Rotterdamie, Holandia; Departament de Projectes d’Arquitectura, Universitat Politècnica de Catalunya, Hiszpania; Institute of Art. History, Estonian Academy of Art, Estonia; Znanstvenoraziskovalni Center, Slovenske Akademije Znanosti in Umetnosti, Filozofski Insitut, Słowenia, Department of English of the Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Osijek, Croatia; Faculty of Philosophy, Vilnius University, Wilno, Litwa. Członkowie Zakładu wchodzą w skład kilkunasty Rad naukowych I Redakcji czasopism, pełnią funkcje w Polskim Towarzystwie Kulturoznawczym oraz Komitecie Nauk o Kulturze PAN.