Instytut Kulturoznawstwa UAM
Ogólnopolska Konferencja Naukowa
„Wzory kultury a wzory obywatelskości –
Nowe formy obyczajowo-publiczne w życiu społecznym”
Poznań, 19.11.2021
10.00 – Rozpoczęcie konferencji – dr Małgorzata Durzewska Instytut kulturoznawstwa UAM, Pracownia Badań nad Uczestnictwem w Kulturze
10.10 – Oficjalne otwarcie Konferencji Naukowej Wzory kultury a wzory obywatelskości obywatelskości – Nowe formy obyczajowo-publiczne w życiu społecznym przez Panią Dyrektor Instytutu Kulturoznawstwa UAM: Prof. UAM dr hab. Agatę Skórzyńską
10.30 – 13.00 – Sesja I inauguracyjna– Przemiany wzorów obywatelskości
Wprowadzenie Prof. dr hab. UAM Andrzej Bełkot Instytut kulturoznawstwa UAM, Pracownia Badań nad Uczestnictwem w Kulturze
Wystąpienia uczestników konferencji podczas sesji (moderatorka dr Małgorzata Durzewska)
Prof. dr hab. Jaroslaw Płuciennik, Uniwersytet Łódzki, Katedra Teorii Literatury,
Polskie Antygony – wzorce kulturowe zaangażowania obywatelskiego. Studium przypadku
Prof. dr hab. Dorota Angutek, Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Socjologii,
Wzory animacji kultury w warunkach indywidualizacji i izolacji społecznej w środowiskach lokalnych. Na przykładzie regionu Krajny
Dr Paulina Depczyńska, UJK w Kielcach, Filia w Piotrkowie Trybunalskim, Edukacja obywatelska w Szwajcarii – charakterystyka i uwarunkowania systemowe
Dr Juliusz Iwanicki, Wzory obywatelskie w podstawie programowej wiedzy o społeczeństwie. Normatywne założenia a praktyka edukacyjna z perspektywy nauczyciel-uczeń
13.00 Dyskusja
13.30 – 14.30. Sesja II – Przemiany obyczajowości
Wystąpienia uczestników konferencji (moderatorka dr Małgorzata Durzewska)
Dr Małgorzata Borkowska, Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II,
Obyczaje w społeczeństwie obywatelskim
Prof. dr hab. UAM Andrzej Bełkot, Instytutu Kulturoznawstwa UAM,
Znaczenie i normatywność współczesnej obyczajowości w kształtowaniu się sfery publicznej
Prof. UAM dr hab. Jan Grad, Kierownik Pracowni Badań nad Uczestnictwem w Kulturze, Instytut Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu,
Reformacja obyczajów polskich – z tradycji polskiej myśli społecznej wzorów obywatelskich
14.30 Dyskusja
14.50 -16.10 Sesja III – Myśl społeczna i inicjatywy społeczne
Wystąpienia uczestników konferencji (Moderator: Prof. Andrzej Beukot)
Dr Janusz Dworak, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, dr Henryk A. Kretek, Politechnika Śląska Gliwice, PWSZ Racibórz,
Nowe aspekty emergencji a post-rzeczywistość w aspekcie chrześcijańskiej nauki społecznej
Prof. dr hab. UAM Małgorzata Grzywacz, Instytut Kulturoznawstwa UAM,
Wiedeńska arka Noego. Działania pomocowe wobec chrześcijan pochodzenia żydowskiego w nazistowskiej Austrii
dr Małgorzata Durzewska, Instytut Kulturoznawstwa UAM,
Współczesne formy inicjatyw społecznych w dobie pandemii – ruch kobiet a wzory kobiety w kulturze
Prezentacja pt.: Zmiana, gość Agnieszka Niedobylska,
trenerka siłowa fitness, założycielka społeczności Strong Siostry, Twórczyni kampanii społecznej dla kobiet.
Prof. UAM dr hab. Hanna Mamzer, Zakład Socjologii Kultury i Cywilizacji Współczesnej Instytut Socjologii, Instytut Socjologii UAM w Poznaniu,
Zróżnicowanie form społecznych wypowiedzi przeciw myślistwu
16.10 Dyskusja
16.30. Zakończenie konferencji – Podsumowanie
Organizatorzy: Prof. UAM dr hab. Jan Grad, Kierownik Pracowni Badań nad Uczestnictwem w Kulturze, Instytut Kulturoznawstwa UAM w Poznaniu,
Prof. dr hab. UAM Andrzej Bełkot, Instytutu Kulturoznawstwa UAM, Pracownia Badań nad Uczestnictwem w Kulturze oraz dr Małgorzata Durzewska Instytut kulturoznawstwa UAM, Pracownia Badań nad Uczestnictwem w Kulturze
Założenia programowe konferencji
Szanowni Państwo,
Mamy przyjemność zaprosić Państwa do podjęcia kolejnych wyzwań badawczych w ramach rozważań nad zagadnieniem obywatelskości w kulturze. Tym razem, refleksję nad wzorami obywatelskości jako wzorami kulturowymi, rozszerzamy o zazębiającą się z nią problematykę obyczajową. Wszystkie wzory kultury, w tym wzory obyczajowe, mają swój udział w realizacji określonego ideału osobowościowego. Sposób rozumienia i realizacji wzorów obywatelskości ma kluczowy wpływ na kształt ładu społeczeństwa demokratycznego. Często jednak nie dostrzega się ich w szerszym kontekście występowania. Kształtowane są one przez te same siły kultury, które formują inne systemy działań normatywnych. Wśród nich znajduje się obyczaj, który postrzega się nierzadko jako swoistą „etykę w działaniu”. Wzory obyczajowe, pomimo że przeważnie niesformalizowane, są w takim samym stopniu normatywne jak wzory obywatelskości. Oba zorientowane są na realizację usankcjonowanych społecznie wartości – pierwsze przeważnie nieuświadamianych jako „zbyt praktycznych”, drugie uświadamianie w wymiarze światopoglądowym jako „wartości kierunkowe”. Obywatelskość niejednokrotnie łączy się z obyczajowością współdziałając z nią w realizacji wspólnych sensów ideowych, niemiej jednak pojawiają się też między nimi rozbieżności bądź konflikty. Wynika to z tego, że obyczaj „pragnie być” partykularny jako unikalny głos danej społeczności, obligujący jej członków do specyficznego działania, obywatelskość zaś „dąży” do uniwersalności w ramach abstrakcyjnego ideału wolnego od przymusu i kierującego się rozumem człowieczeństwa. Przyjąć można jednak również, że istnieje ponadlokalna obyczajowość obywatelska. Wykształciła się ona na mocy tradycji oświeceniowej, która zdołała przezwyciężyć regionalne tradycje prawno-obyczajowe. Na ile jest ona jednak wszechobowiązująca i powszechnie akceptowana? W sytuacjach kryzysowych testują to „realia chwili”. I to właśnie te momenty najlepiej umożliwiają na określenie mocy sprawczej tak wzorów obywatelskich, jak i obyczajowych. Współczesna dynamika zmian społeczno-kulturowych mocno wpływa na wzory obywatelskości oraz nieustannie przyśpiesza tempo przemian obyczaju. Przyczynia się to niekiedy do wyłaniania nowych form zjawisk kulturowych o splecionym, obyczajowo-publicznym charakterze.
W tej edycji cyklu konferencyjnego pragniemy skupić się na oddziaływaniach, przenikaniach, dysonansach, konfrontacjach pomiędzy obywatelskością (jej wzorami) a obyczajem (jego normami i dyrektywami). W tym kontekście, szczególnie interesują nas nowe zjawiska graniczne, hybrydyczne, skontaminowane, o rozbudowanych strukturach sensownych i/lub złożonym przebiegu realizacyjnym. Mogą zachodzić równocześnie na płaszczyźnie przekonaniowej (ideowej), jak i działaniowej (praktycznej). Kontekst dociekań badawczych może być zatem teoretyczny bądź też ukierunkowany na prezentację/analizę konkretnych przykładów. Zostawiamy też jednak pole do innych podejść i sposobów myślenia nad tymi zagadnieniami, związanych z odmiennymi preferencjami/perspektywami badawczymi (poznawczymi).
Proponujemy zatem wymianę poglądów na wybrane tematy:
Relacje pomiędzy uświadamianymi wzorami obywatelstwa a fasadowymi
Przemiany wzorów obywatelstwa – od form historycznych po współczesne
Wzory obywatelskości a wzory obyczajowe – relacje, przepływy, kontestacje, transformacje
Ideały wzorów obywatelskości a ich rzeczywista realizacja w życiu społecznym
Rola i specyfika obyczajów w życiu publicznym
Wizerunki „dobrego obywatela” w obyczajach
Wpływ kostnienia lub rozluźnienia obyczajowości na normatywność wzorów obywatelskości
Wpływ współczesnych przemian obyczaju na aktualny kształt życia publicznego
Wzory obywatelskości a obyczaje polityczne – między normatywnością a faktualnością
Transformacje obyczajowości w obywatelskości i obywatelskości w obyczajowość – akomodacje, asymilacje, anihilacje
Obyczajowy wymiar działalności publicznej (zinstytucjonalizowanej i spontanicznej) – obyczaj obywatelski, obywatelskość obyczajów
Obyczajowe trendy (moda, styl życia) w obywatelskości (wzorotwórczej, performatywnej)
Wzory obywatelskości a wzory subkulturowe (korespondencje, konflikty, kolaboracje)
Kontrobyczajowe formy protestu i nieposłuszeństwa obywatelskiego
Obyczajowe ramy manifestacji politycznych vs polityzacja obyczajów (sakralizacja, uludycznienie, karnawalizacja, estetyzacja)
Wzory obywatelskości i wzory obyczajowe w sytuacjach kryzysowych (np. pandemia)
Wpływ epidemii na życie publiczno-obyczajowe
Terminarz:
17.10.2021 – ostateczny termin zgłoszenia udziału na załączonym formularzu, w tym: nadesłania abstraktu w języku polskim w objętości ok. 1000 znaków i angielskim ok. 500 znaków. Abstrakt powinien zawierać plan referatu, główne problemy badawcze i/lub tezy pracy oraz słowa klucze w języku polskim i angielskim (max. 5 słów), wraz z tłumaczeniem tytułu na j. angielski. Prosimy kierować zgłoszenia na załączonym formularzu na adres: zuzula@amu.edu.pl abelkot@amu.edu.pl
24.10.2021 – przesłanie osobom, które nadeślą wypełnione zgłoszenie informacji o przyjęciu przez organizatorów propozycji referatów. Nieprzekraczalny czas wystąpień: 20 min.
do 03.11.2021 – dokonanie przez uczestników wpłaty w wysokości 120 zł za udział w konferencji po otrzymaniu przez nich informacji o zaakceptowaniu tematu przez organizatorów.
Opłaty prosimy kierować na nr konta UAM: BZ WBK 77 1090 1362 0000 0000 3601 7903, w tytule przelewu podając cel subkonta /K00000657/ oraz imię i nazwisko uczestnika konferencji. Z dopiskiem: „Wzory kultury a wzory obywatelskości – Nowe formy obyczajowo-publiczne w życiu społecznym”
Prosimy jednocześnie o przesłanie kopii dokonania wpłaty na adres mailowy podany w komunikacie lub adres mailowy organizator, zaś w tytule maila proszę dodać: „Wzory kultury a wzory obywatelskości – Nowe formy obyczajowo-publiczne w życiu społecznym”.
do 07.11.2021 – przesłany zostanie szczegółowy program konferencji uczestnikom, którzy w terminie zgłoszą swój udział, dokonają opłaty konferencyjnej oraz uzyskają akceptację tematu wystąpienia.
19.12.2021 – ostateczny termin nadesłania artykułów w formie elektronicznej.
Artykuł powinien zawierać ok. 20 000 znaków. W nagłówku należy podać imię oraz nazwisko autora, afiliację, a także stopień/tytuł naukowy. Tekst powinien być ustrukturyzowany tj. podzielony na rozdziały i podrozdziały, poprzedzone wstępem (w nim główne tezy artykułu, problemy badawcze, odniesienia do aktualnego stanu wiedzy w omawianym temacie). Artykuł należy zakończyć podsumowaniem oraz listą wykorzystanej literatury (bibliografii).
Przesłany, oceniony merytorycznie, zrecenzowany, poprawiony oraz poddany korekcie artykuł zostanie wydrukowany w monografii na rok 2021!
19.11.2021 Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Wzory kultury a wzory obywatelskości – Nowe formy obyczajowo-publiczne w życiu społecznym”, [Ze względu na sytuację sanitarno-epidemiologiczną zakładamy, że konferencja odbędzie się w formie online na platformie TEAMS, jednak przy sprzyjających okolicznościach dopuszcza się możliwość przebiegu hybrydowego – na miejscu w Poznaniu oraz online]
Korespondencję prosimy kierować na adresy: zuzula@amu.edu.pl abelkot@amu.edu.pl
Rada programowa:
prof. UAM, dr hab. Jan Grad
dr Małgorzata Durzewska
prof. UAM, dr hab. Andrzej Bełkot
Organizatorzy:
Pracownia Badań nad Uczestnictwem w Kulturze
dr Małgorzata Durzewska zuzula@amu.edu.pl
prof. UAM, dr hab. Andrzej Bełkot abelkot@amu.edu.pl