„Pierz, czesz, strzeż, potem zapłać komu, żeby zabrał z domu” – o małżeństwie u schyłku XIX i na początku XX wieku z Alicją Urbanik-Kopeć, autorką książki „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym”.
W krajach globalnego zachodu małżeństwo nieromantyczne, a więc związek zawierany głównie na zasadach transakcji finansowej, jest już od kilkudziesięciu lat wymarłym gatunkiem relacji międzyludzkich. Podobny los spotkał instytucję swatki (na wymarciu są też biura matrymonialne), a zwyczaj zamieszczania w prasie anonsów towarzyskich praktycznie odszedł do lamusa. Wartości kobiety nie mierzy się dziś wysokością posagu, a samo pojęcie kojarzy się w powszechnej świadomości raczej z perypetiami bohaterek powieści dziewiętnastowiecznego realizmu, anieżeli z osobistymi doświadczeniami naszych prababek. Wreszcie bycie singlem (określenia „stara panna” czy „stary kawaler” uznawane są za anachroniczne i opresyjne) nie oznacza już życiowej przegranej. Jednak jeszcze niewiele ponad sto lat temu, w czasach wiktoriańskiej moralności, drapieżnego kapitalizmu i wszechwładnego patriarchatu małżeństwo z „dobrą partią” stanowiło nie tylko wykładnik sukcesu osobistego, ale nieraz – a może przede wszystkim – warunek materialnego i społecznego przetrwania.
W swojej najnowszej książce „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym”, nasza gościni, dr Alicja Urbanik-Kopeć, analizuje prawidła dziewiętnastowiecznego rynku matrymonialnego, na którym handlowano względami (i posagami) zarówno mieszczanek, arystokratek, ziemianek jaki i robotnic czy chłopek.
Co dla dziewiętnastowiecznej panny, a co dla kawalera oznaczało dobre małżeństwo? Która z płci miała przy tej transakcji więcej do stracenia? Czy na rynku matrymonialnym było miejsce dla starych panien, służących, wdów, rozwódek czy emancypantek? Jak przygotowywano panny do roli żon i matek? Dlaczego ogłoszenia matrymonialne wzbudzały tak duże kontrowersje w społeczeństwie przełomu wieków i jak to się ma do krytyki współczesnych aplikacji randkowych? Czy dziewiętnastowiecznej żonie wypadało znać się na finansach, mieć własne pieniądze lub podejmować pracę zarobkową? Nad odpowiedziami na te i inne pytania zastanowimy się wspólnie z autorką „Matrymonium” na najbliższym czwartkowym spotkaniu z cyklu StreamIK, na które gorąco zapraszamy.
Dr Alicja Urbanik Kopeć – historyczka kultury XIX wieku, autorka książek o kobietach, pracy i klasie robotniczej. Ostatnio wydała „Matrymonium. O małżeństwie nieromantycznym”. Wykładowczyni gender studies, adiunktka w Instytucie Historii Nauki PAN. Prowadzi fanpage „Instytut Humanizowania Historii Polski”.
Fanpage: „Instytut Humanizowania Historii Polski” https://www.facebook.com/alicjaurbanikkopec
Instagram: „instytuthumanizowaniahistorii” https://www.instagram.com/instytuthumanizowaniahistorii/
#STREAMIK
Organizator cyklu: prof. Magdalena Kamińska
Zespół: mgr Łukasz Juda, mgr Anita Brzyszcz, dr Piotr Kędziora
Obsługa techniczna i graficzna: dr Piotr Kędziora